Αιθιοπικά

Ερωτικό μυθιστόρημα σε 10 βιβλία, που γράφτηκε από τον Ηλιόδωρο τον Εμεσηνό, τον 3ο ή 4ο αι. μ.Χ. Το μυθιστόρημα, που τιτλοφορείται και Σύνταγμα των περί Θεαγένην και Χαρίκλειαν Αιθιοπικών, αφηγείται τον έρωτα και τις περιπέτειες του Θεαγένη, νέου από τη Θεσσαλία και της Χαρίκλειας, κόρης του βασιλιά της Αιθιοπίας Υδάσπη. Η Χαρίκλεια την οποία, βρέφος ακόμη, είχε εκθέσει η μητέρα της, μεγαλώνει στους Δελφούς. Εκεί τη γνωρίζει ο Θεαγένης, την ερωτεύεται και αυτή ανταποκρίνεται στον έρωτά του. Οι δύο νέοι και ο γέρος Καλάσιρης που η βασίλισσα της Αιθιοπίας είχε στείλει για να βρει την κόρη της, πηγαίνουν σε μακρινές χώρες, ακολουθώντας τη συμβουλή ενός σκοτεινού χρησμού σύμφωνα με τον οποίο θα έβρισκαν την ευτυχία. Μετά από πολλές περιπέτειες φτάνουν στην Αιθιοπία, ο βασιλιάς αναγνωρίζει την κόρη του, οι δύο νέοι παντρεύονται και παίρνουν το αξίωμα της ιεροσύνης. Το κύριο θέμα πλουτίζεται με τις περιπέτειες και την ιστορία άλλων δευτερευόντων προσώπων. Ο συγγραφέας με μεγάλη δεξιότητα δίνει στην αφήγηση του ζωντάνια και έναν έντονο δραματικό τόνο. Τα Α. αποτελούν πολύτιμη μαρτυρία για τις νέες θρησκευτικές αντιλήψεις της εποχής (αγνότητα, θεϊκή δικαιοσύνη, απόρριψη αιματηρών θυσιών κ.ά.). Το έργο άσκησε μεγάλη επίδραση σε μεταγενέστερους συγγραφείς μυθιστορημάτων όπως στον Θεόδωρο Πρόδρομο (τα κατά Ροδάνθην και Δοσικλέα), στον Νικήτα Ευγενιανό (κατά Δροσίλαν και Χαρικλέα) κ.ά. Ο Τ. Τάσο στο έργο του Απελευθερωμένη Ιερουσαλήμ δανείστηκε πολλές ιδέες από τα Α. Το μυθιστόρημα εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1543. Τo 1804 ο Αδ. Κοραής ανέλαβε την έκδοση και τον σχολιασμό του και εισήγαγε τον όρο μυθιστόρημα για να το χαρακτηρίσει, αντί του όρου πλασματική ιστορία που είχε προταθεί. Υπάρχουν ακόμη άλλες δύο εκδόσεις: η μία της Λειψίας (1855) και η άλλη της Σμύρνης (1843) που είναι όμως παράφραση του έργου.